O dwóch typach randomizacji w decyzjach dystrybucyjnych

Wojciech Załuski

Abstrakt


Celem artykułu jest analiza porównawcza dwóch typów randomizacji – egalitarnej (RE) i proporcjonalnej (RP) – jako metod podejmowania decyzji dystrybucyjnych. Zmierza ona do określenia warunków, w jakich dopuszczalne jest ich zastosowanie. W artykule bronione są następujące tezy: że racje sprawiedliwościowe za stosowaniem RE należy rozumieć szeroko (obejmując tym pojęciem nie tylko sytuacje indyferencji – równego spełniania kryterium podziału – ale także braku kryteriów podziału lub ich niewspółmierności) i że są one silniejsze niż racje utylitarystyczne; że z uwagi na konflikt między sprawiedliwością ex ante i ex post, który może przybrać ostrą postać tylko w kontekście RP, RP może być stosowana stosunkowo rzadko – wyłącznie w dwóch sytuacjach: wielokrotnej powtarzalności dystrybucji i/lub zachodzenia niewielkiej różnicy w roszczeniach kandydatów do danego dobra/ciężaru. W artykule wskazuje się także na inne różnice między RP i RE, między innymi taką, że RP musi mieć zawsze charakter statystyczny, natomiast RE może mieć niekiedy charakter epistemiczny, oraz zwraca się uwagę na to, że w pewnych sytuacjach (np. w tzw. Number Problem) mogą pojawić się wątpliwości, czy należy zastosować RE, czy RP, i ich zastosowanie może okazać się równoważne.

Słowa kluczowe


sprawiedliwość, racje normatywne, racje psychologiczne, randomizacja egalitarna, randomizacja proporcjonalna, utylitaryzm, the Number Problem

Pełny tekst / Download full text:

PDF

Bibliografia


Bożykowski, M. (2012). Probabilistyczne metody podziału zbioru dóbr niepodzielnych. Decyzje, 26, 59–107.

Broome, J. (1984). Selecting People Randomly. Ethics, 95(1), 38–55.

Broome, J. (1990). Fairness. Proceedings of the Aristotelian Society, 91, 87–101.

Broome, J. (1998). Kamm on Fairness. Philosophy and Phenomenological Research, 58, 955–961.

De Coulanges, F. (1882). The Ancient City: A Study on the Religion, Laws and Institutions of Greece and Rome. Przeł. W. Small. Boston: Lee and Shepard, New York: Charles T. Dillingham.

Dowlen, O. (2008). The Political Potential of Sortition. Exeter: Imprint Academic.

Duxbury, N. (1999). Random Justice: On Lotteries and Legal Decision-Making. Oxford: Clarendon Press.

Eliaz, K., Rubinstein, A. (2014). On the Fairness of Random Procedures. Economic Letters, 123(2), 168–170.

Elster, J. (1987). Taming Chance: Randomization in Individual and Social Decisions. http://tannerlectures.utah.edu/_documents/a-to-z/e/Elster88.pdf, 107–179.

Feinberg, S.E. (1971). Randomization and Social Affairs: The 1970 Draft Lottery. Science, 171, 255–261.

Fishkin, J.S. (1984). Justice, Equal Opportunity, and the Family. New Haven: Yale University Press.

Fishkin, J.S. (1991). Democracy and Deliberation: New Directions for Democratic Reform. New Haven: Yale University Press.

Goodwin, B. (2005). Justice by Lottery. Charlottesville: imprint-academic.

Hirose, I. (2007). Weighted Lotteries in Life and Death Cases. Ratio 20, 45–56.

Kamm, F.M. (1993). Morality, Mortality, Vol. I: Death and Whom to Save From It. Oxford: Oxford University Press.

Komhauser, L.A., Sager, L.G. (1988). Just Lotteries. Rationality and Society, 27, 483–516.

Lang, G. (2005). Fairness in Life and Death Cases. Erkenntnis, 62, 321–351.

Lissowski, G. (1992). Probabilistyczny podział dóbr. Prakseologia, 3–4(116–117), 149–165.

Lissowski, G. (1994). Ustalanie sposobu podziału dóbr w sytuacji eksperymentalnej. Studia socjologiczne, 3–4(134–135), 173–216.

Lissowski, G. (2006a). Losowe metody podejmowania decyzji społecznych a etyka. Decyzje, 5, 101–108.

Lissowski, G. (2006b). Probabilistyczne zasady równości Klemensa Szaniawskiego. Decyzje, 6, 5–32. Machiavelli, N. (1993). Rozważania nad pierwszym dziesięcioksięgiem Historii Rzymu Liwiusza.

W: N. Machiavelli, Książę; Rozważania. Przeł. K. Żaboklicki. Warszawa: „Verum”, 133–388.

Perelman, Ch. (1963). Justice et raison. Bruxelles: Presses Universitaires de Bruxelles.

Peyton Young, H. (1995). Equity. In Theory and Practice. Princeton, New Jersey: Princeton University Press.

Rassmussen, K.M. (2012). Should the probabilities count? Philosophical Studies: An International Journal for Philosophy in the Analytic Tradition, 159(2), 205–218.

Rawls, J. (1971). A Theory of Justice. Cambridge, Mass., London, England: Harvard University Press.

Rosenberg, D., Shavell, S. (2005). A Simple Proposal to Halve Litigation Costs. Virginia Law Review, 91(7), 1721–1735.

Samaha, A.M. (2009). Randomization and Adjudication. William & Mary Law Review, 51(1), 1–87.

Scanlon, T. (2000). What We Owe to Each Other. Cambridge, Mass., London, England: Harvard University Press.

Saunders, B. (2008). The Equality of Lotteries. Philosophy, 83(325), 359–372.

Saunders, B. (2009). A Defence of Weighted Lotteries in Life Saving Cases. Ethical Theory and Moral Practice, 12(3), 279–290.

Schoeck, H. (1987, 1969). Envy. A Theory of Social Behaviour. Indianapolis: Liberty Press.

Stone, Peter (2009). The Logic of Random Selection. Political Theory, 37(3), 375–397.

Szaniawski, K. (1966). O pojęciu podziału dóbr. Studia Filozofi czne, 2(45), 61–72.

Szaniawski, K. (1975). Formal Analysis of Evaluative Concepts. International Social Science Journal, 3(27), 446–457.

Szaniawski, K. (1979). On Formal Aspects of Distributive Justice. W: Saarinen, E., Hilpinen, R.

(red.), Essays in Honour of Jaakko Hintikka on the Occasion of Fiftieth Birthday on January 12, 1979. Dordrecht-Holland: D. Reidel, 135–146.

Taurek, J.M. (1977). Should the Numbers Count? Philosophy and Public Affairs, 6(4), 293–316.

Timmermann, J. (2004). The Individualist Lottery: How People Count, But Not Their Number. Analysis, 64(2), 106–112.

Wasserman, D. (1996). Let them Eat Chances: Probability and Distributive Justice. Economics and Philosophy 12(1), 29–49.

Young, M. (1961). The Rise of the Meritocracy 1870–2033: An Essay on Education and Society. London: Penguin Books.

Załuski, W. (2014). Two Concepts of Formal Justice. W: Stelmach, J., Brożek, B. (red.), Studies in the Philosophy of Law, Vol. 8. Foundations of Legal Negotiations. Kraków: Copernicus Center Press, 11–25.




DOI: http://dx.doi.org/10.7206/DEC.1733-0092.120

Refbacks

  • There are currently no refbacks.


This journal provides immediate open access to its content under the Creative Commons BY 4.0 license: https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/. Authors who publish with this journal retain all copyrights and agree to the terms of the above-mentioned CC BY 4.0 license.